Hij is gespannen. Je ziet het niet direct aan de rustige tred waarmee hij het erf op komt lopen. Ik merk het ook niet aan zijn handdruk. Die is krachtig en vriendelijk. Ik weet het doordat hij het uitspreekt.
We hebben de projectteam bijeenkomst zorgvuldig voorbereid. Mooie plek op het platteland, stevig programma. Met als aanleiding de ontspoorde teambijeenkomst van een maand geleden. Hij weet dat sommige teamleden geen heil zien in dat softe gedoe. Toch zijn we ruimschoots voor aanvangstijd zo goed als compleet. We besluiten van start te gaan.
Na zijn welkomstwoord en een kennismakingsronde, want sommigen zien elkaar vandaag voor het eerst in levenden lijve, vertel ik over de bedoeling van de dag. De ochtend besteden we aan het verhelderen van de teamdynamiek, de middag aan de projectopdracht.
Om op vlieghoogte te komen houd ik een korte inleiding over het verband tussen projectsucces en teamdynamiek gebaseerd op eerdere projectevaluaties. Daarbij introduceer ik het beeld van een koorddanser op een koord tussen twee luchtballonnen. Stel je eens voor dat je daar staat. Dan voel je dat balanceren een werkwoord is. En dat je voor genoeg spanning op het koord afhankelijk bent van anderen. En dat tegengestelde krachten noodzakelijk zijn om het koord op spanning te houden.
Eén van de drijvende krachten in projectteams is behoefte aan duidelijkheid over de opgave. Vaak geduid met het acroniem SMART: Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden. Voor zover dit het technische aspect van een project betreft werkt het. Het acroniem komt voort uit éénduidig, deterministisch en objectief perspectief op de werkelijkheid. Maar er is meer. Ieder project kent ook een sociale dimensie. Deze brengt meerduidigheid, toeval en subjectiviteit met zich mee. Projectteams die in staat zijn ook daarmee om te gaan hebben oog voor MAGIE: Meerduidigheid, Affectie, Genialiteit, Intentionaliteit, Eindeloosheid. Woorden die op gespannen voet staan met die in SMART . Ik denk dat succesvolle teams in staat zijn beide perspectieven aandacht te geven, als het ware te balanceren op een koord gespannen tussen beide acroniemen.
Deze introductie is bedoeld als een uitnodiging aan de deelnemers om open te staan voor alles wat er vandaag boven tafel komt. Er volgt een serie persoonlijke verhalen. Een voor een vertellen teamleden over hun belevenissen in het project. Iedere verteller houden we een spiegel voor door de notities van de luisteraars te verzamelen op een groot wit vel dat we aan de wand plakken.
Het leidt tot verrassende persoonlijke en collectieve inzichten: dat het project al in 2015 het levenslicht heeft gezien, ver voor de projectstartbijeenkomst in juli 2018; dat opdrachtgevers op te grote afstand van het project staan en de complexiteit ervan nauwelijks overzien; dat het team daar zelf ook moeite mee heeft; dat degene die zichzelf als een brenger van structuur en houvast voor anderen ziet, door teamleden ervaren wordt als iemand die er juist voor zichzelf behoefte aan heeft, er niet zonder kan; dat er binnen het team bubbels van gelijkgestemden bestaan die de noodzakelijke uitwisseling tussen de uiteenlopende belangen belemmeren; dat de teamleden in staat zijn een gezonde dialoog te voeren. Aan het eind van de dag kijken we terug op een geslaagde bijeenkomst. Ook de mensen die er tegenop zagen, bekennen met een positieve stemming naar huis te gaan. En de projectleider? Die stelt ontspannen vast dat nu volstrekt duidelijk is wat het team te doen staat. Magisch.