‘Liefst geen Best Practices,’ stelt Michiel terwijl we onze posities nog aan het innemen zijn aan de grote tafel in de Vriendenkamer van de Hermitage. Een schot voor de boeg dat John en mij erg nieuwsgieriger maakt. We gaan met Michiel in gesprek over de vraag wat je hebt te doen om een goede projectmanager te worden. Samen met een groep auteurs, waaronder John en ik, werken we aan een boek, waarin we de actuele beweging in het denken over projectmanagement vangen.
‘Ik heb het vak projectmanagement en later ook programmamanagement gaandeweg geleerd’ vertelt Michiel. ‘Gek genoeg lijkt het op leren wat je al kunt. Er zit iets aanleg-achtigs in. Daar is geen methode tegen opgewassen. Als je geen talent hebt ga je het niet redden. Als je het wel hebt, kun je met weinig aan de slag als projectmanager’.
‘Daar schuilt ook een gevaar in. Het leren in de praktijk maakt je onbewust bekwaam, maar ook onbewust onbekwaam. Als projectmanager moet je voornemens zijn om je volgende project anders te doen dan je voorgaande project. Als je terugkijkt vraag je je niet af of je het goed genoeg gedaan heb, maar wat kan ik de volgende keer beter doen. Hoe maak ik mijzelf beter en hoe doe ik het voor de opdrachtgever beter? Hoe blijf ik mijzelf uitdagen? Daar hecht ik veel waarde aan’
‘Scholing en best practices kunnen je helpen bij het versnellen van die leercurve, maar komen nooit in de plaats van gezond verstand,’ vervolgt Michiel. ‘Het willoos toepassen van een best practice zoals Prince2 vind ik verderfelijk. Tegelijk vind ik ook dat je hem pas kunt loslaten als je hem kent. Neem er eerst kennis van en bepaal dan wat er werkt in hoe jij het toepast.
Dat is hun startpunt. Vervolgens moet je er in de praktijk, die niet lineair maar complex is, achter komen hoe het voor jou werkt in jouw situatie. Je mag nooit zomaar een best practice toepassen. Je zult altijd met je gezonde verstand moeten interpreteren of het werkt of niet. Er zijn situaties waarin je de best practice vooral NIET moet toepassen om schade te voorkomen. Het klakkeloos volgen maakt van best practices valkuilen’.
‘De kwestie is niet ‘hoe kun je het leren’ maar ‘hoe bepaal je waar je staat? Hoe weet je van jezelf hoe vaardig je bent en wat je hebt te doen om verder te komen? Tijdens mijn opleiding als piloot was dat eenvoudig, aldus Michiel. ‘Je liet aan je collega’s je kunnen zien, en als dat lukte kwam je in aanmerking voor een volgende stap.
Bij projectmanagement is dat veel ingewikkelder. Er zijn heel veel verschillende projecten, heel veel organisaties waarin ze gebeuren. Hoe stel ik vast wat mijn eigen leerbehoefte is als ik beter wil worden in het vak van projectmanager? Daar zie ik veel collega’s mee worstelen.
Het halen van een certificaat is een hygiënevoorwaarde. Je gaat het vak pas echt leren in de praktijk, in de verbreding van je vaardigheden daaromheen. Door jezelf steeds weer uit te dagen en je voortdurend af te vragen hoe je een serieuze gesprekspartner van je opdrachtgever blijft.’
‘Ik zie die intrinsieke motivatie als noodzakelijk voorwaarde om verder te komen. Je creëert je eigen leercurve. Eigenlijk is het vak van projectmanager dat je iets wilt worden wat je nog niet bent. En dat verschuift. Want als je er bijna bent ligt de lat weer hoger.’